„Siedem kolorów”– Kaszuby

Posłuchajcie baśni z regionu Polski znajdującego się blisko morza Bałtyckiego – Kaszub.

„Siedem kolorów”– Franciszek Szczęsny

Dawno temu w starym domku nad brzegiem morza mieszkała mała dziewczynka. Kiedy jej ojciec, rybak wypłynął na połów ryb,  a matka tkała płótno na krosnach, ona chodziła smutno. Martwiła się matka, martwił się ojciec.  Co też wyrośnie z naszej córeczki?

Kiedyś matka włożyła jej do fartuszka trzy kurze jajka i powiedziała:

-Zanieś te jajka staruszce, która mieszka niedaleko jeziora.

- Dobrze mamusiu.

Babciu przyniosłam Ci jajka –powiedziała  dziewczynka i dwie łezki stoczyły się po jej policzkach.

- Czemu płaczesz dziewczynko?- zapytała staruszka. Czy ktoś cię skrzywdził?

- Bo wszystko jest takie smutne i szare jak, jak…moja spódniczka - odpowiedziała dziewczynka.

Staruszka pokiwała głową, wytarła dziewczynce chusteczką oczy  i nosek.

-Upiększymy twoją spódniczkę! Przygotujemy kolorowe nici. Jakie lubisz kolory? – zapytała dziewczynkę.

Czarny – odpowiedziała, bo była smutna.

- Dobrze, może być trochę czarnego. Czarna jest ziemia i noc.

Ale są też jaśniejsze kolory. Na przykład czerwony. Czerwona jest miłość. Dlaczego? –zapytała dziewczynka.

- Bo czerwona jest krew, która płynie w sercach twoich rodziców. A rodzice Cię kochają.

- Tak? –ucieszyła się dziewczynka,

- Popatrz na piasek na plaży. Jest żółty. Prawda? Jak słońce.

- No tak.

Rozejrzyj się dookoła. Jakiego koloru widzisz najwięcej? –zapytała staruszka.

-Zielonego!, a staruszka na to:

- Zieleń to kolor życia. Zielone są liście na drzewach, trawa i wiele innych roślin. Więc i my zieloną nić dajmy do Twojego fartuszka. Dobrze?

- O tak! –ucieszyła się dziewczynka.

- Jaki kolor sobie jeszcze wybierzesz?

-Taki jak niebo i woda .

- Zgoda! – staruszka skinęła głową.

- Ta błękitna nić przypomina niebo, ta niebieska – wodę w jeziorze.

I mam tu jeszcze jedną nić –granatową. To będzie morze przed burzą- powiedziała staruszka.

Igła z coraz to inną nicią tak zgrabnie tańczyła w palcach staruszki, aż na płótnie ukazały się łodygi, liście, kwiaty i owoce. W ten sposób dziewczynka dostała piękną spódnicę i nauczyła się siedmiokolorowego haftu.

Od tej pory wszystkie kaszubskie dziewczynki takim właśnie haftem ozdabiały bluzki, fartuszki, sukienki i sweterki.

 

• Rozmowa na temat treści baśni, z wykorzystaniem historyjki obrazkowej.

− Gdzie mieszkała dziewczynka?

− Kim był tata dziewczynki?

− Czym zajmowała się mama dziewczynki? Krosno tkackie – urządzenie ręczne lub mechaniczne do wytwarzania tkanin.

− Po co mama wysłała dziewczynkę do staruszki?

 − Dlaczego dziewczynka była ciągle smutna?

 − Jaki kolor lubiła smutna dziewczynka? (czarny)

− Co zrobiła staruszka, aby rozweselić dziewczynkę?

− Jakich kolorów użyła staruszka ozdabiając fartuszek dziewczynki? (czarny, czerwony, zielony, żółty, błękitny, niebieski, granatowy)

 − Co wyhaftowała staruszka na fartuszku dziewczynki? (zdobniczy motyw kwiatowy)

 

R. wskazuje poszczególne fragmenty obrazka i odczytuje teksty, a dz. wymienia kolory: kolor nocy… (czarny), kolor nieba… (błękitny), kolor burzy… (granatowy), kolor serca… (czerwony), kolor wody… (niebieski), kolor życia… (zielony), kolor piasku… (żółty).

• Ćwiczenie Dokończ zdanie: Staruszka użyła nici w kilku kolorach. Z czym te kolory kojarzyły się staruszce i dziewczynce:

− Czarna jest… (ziemia i noc).

 − Czerwień to… (miłość), bo czerwona jest… (krew), która płynie w sercach rodziców.

− Piasek na plaży jest… (żółty) jak… (słońce).

− Liście na drzewach, trawa i wiele innych roślin są… (zielone).

Kolor życia to… (zieleń).

− Niebo jest… (błękitne), a woda w jeziorze… (niebieska).

− Morze przed burzą jest… (granatowe).

 

• Zabawa ruchowa Płyniemy łodzią po morzu (jeziorze).

Dywan to łódź. Dzieci siedzą na środku dywanu – łodzi, przyglądają się falom, obserwują mewy krążące nad łodzią…

Na hasło: Wysoka fala z lewej strony łodzi – dzieci wstają i zajmują miejsce z prawej strony dywanu.

Gdy usłyszą: Wysoka fala z prawej strony łodzi – ustawiają się z lewej strony dywanu.

Na hasło: Sztorm – stają ściśnięte na środku dywanu.

• Omówienie zdjęć na tablicy demonstracyjnej.

Dzieci odczytują wyraz Kartuzy.

 Kartuzy – nazwa miasta na Kaszubach.

 Omawiają wygląd domów, kolorystykę strojów, ceramiki.

 

https://www.youtube.com/watch?v=jCefHK7n4aU

 

R. wskazuje zdjęcie instrumentu.

 

 Gwara kaszubska i instrument z „duszą”: https://www.youtube.com/watch?v=wZglHZ_y6tk

Są to diabelskie skrzypce, instrument malowany w różnobarwne wzory, przyozdobiony wstążkami i tekturową maską w kształcie głowy. W połowie kija jest umieszczona deska mającą kształt skrzypiec, na której przymocowane jest blaszane pudełko wypełnione twardymi przedmiotami, które grzechoczą przy potrząśnięciu. Między deską nad górnym końcem kija znajdują się dwie lub trzy struny z drutu, które podczas pociągania brzęczą. Diabelskie skrzypce służą do wydawania rytmicznych odgłosów i basowania – akompaniowania innym instrumentom ludowym. Dźwięki można wydobyć, uderzając dłonią albo patykiem w deskę lub pudełko.

 

Taniec kaszubski:

https://www.youtube.com/watch?v=R4IvthoZze8

 

 

https://polalech.pl/kaszubski-wydruki.htm

https://polalech.pl/kaszubski-wydruki-plnsze.htm

Stroje polskie: https://www.youtube.com/results?search_query=stroje+polskie+dla+dzieci

 

Dziękujemy za zainteresowanie dzieci  tematem Kaszub!